معرفی و مقایسه دوره مدرسه تابستانی خواندن با دوره تاریخ خواندن آکادمی علوم استانبول
دوره ای با عنوان "تاریخ کتاب، خواندن و حس کنجکاوی" در آکادمی علوم استانبول در سال 2014 برگزار شده است. در این نوشتار بعد از معرفی دوره آکادمی علوم استانبول با توجه به سرفصل های آن دوره مقایسه ای با مدرسه تابستانی خواندن که در حال برگزاری است، انجام خواهد شد.
دوره تاریخ کتاب و خواندن در زمان ده هفته برنامه ریزی شده بود و در هر هفته یک سرفصل مورد بررسی قرار می گرفت.
سرفصل ها از گذشته های دور و سرمنشأ علوم شروع می شد و به عصر حاضر و بررسی سفرنامه های سیاحان می رسید.
سرفصل های دوره در ده هفته مذکور به شرح زیر می باشد :
1-سیر علم؛ سنگ، لوح، نوشته
2-ریشه کتاب؛ یونان، روم و اسلام
3-ظهور چاپخانه، کتاب و تغییر
4-کتاب و روشنگری، دوره صنعتی و کتاب
5-مدرنیته و کتاب
6-تاریخ خواندن، یادگرفتن خواندن
7-انواع خواندن
8-درک خویشتن از منظر دیگری
9-عثمانی از منظر سیاحان غرب
10-سفرنامه های سیاحان به غرب بعد از دوره عثمانی
آنچه از سرفصل های این دوره برمی آید می توان متوجه شد که مطالعاتی در راستای محدوده جغرافیایی دولت ترکیه (به لحاظ بررسی های تاریخی؛ دوره امپراطوری عثمانی) بوده است. خواندن و تاریخ خواندن در این دوره بیشتر تاکید بر نظریات سیاحان، جاسوسان، تجار، کشیشان و دانشمندانی دارد که به عثمانی سفر کرده بودند.
آنچه در دوره اجرا شده در استانبول در میان سرفصلها بیشتر مورد تاکید قرار گرفته، اهمیت سیاحان و سیاحت نامه ها می باشد.
سه هفته پایانی دوره مذکور به بررسی نظریات سیاحان پرداخته است. در هفته هشتم؛ با عنوان درک خویشتن از منظر دیگری: سیاحت، مد نظر بوده است.
و در دو هفته آخر دوره بحثهای سیاحان اروپایی مرتبط با عثمانی و متون سیاحان ترکیه ای که بعد از دوره عثمانی به اروپا رفته اند، مطرح شده است.
ارتباط دو سویه کتاب با خواندن بیشتر از دیگر انواع خواندن مورد تاکید قرار گرفته است. به طوری که چهار هفته اول دوره به سرفصلهایی درباره پیدایش و تغییرات در نوع کتاب و تاثیر گذاری آن بر جامعه پرداخته است.
در یک نگاه کلی آنچه به نظر می آید تفاوت اصلی دوره آکادمی علوم استانبول با مدرسه خواندن در این است که دوره آکادمی بیشتر نظری و با تاکید بر تاریخ (کتاب و خواندن) برنامه ریزی شده است حال آنکه مدرسه تابستانی خواندن کارگاهی، عملیاتی و با تاکید بر آموزش گروهی (مروجان خواندن) طراحی شده است.
مدرسه تابستانی خواندن برای یک دوره ی چهار روزه طراحی شده و در آن حدود ده سرفصل گنجانده شده است. با توجه به اینکه این نوشتار در اختیار سایر علاقمندان و همکاران که در دوره فوق شرکت نکرده اند نیز قرار خواهد گرفت به اجمال سرفصل های مدرسه در زیر ذکر می شود.
1-نظریه های ترویج خواندن
2-تجربه های موفق جهانی در ترویج خواندن
3-کتابخانه های عمومی و سیاست گذاری برای ترویج خواندن
1-خدمات مشاوره خوانندگان
2-ترویج خواندن در فضای مجازی
3-بررسی کتاب برای ترویج خواندن
4-مغز فعال و کتابخوانی موثر
5-ترویج خواندن در مراکز عمومی
6-خدمات مروجان خواندن به کسب و کارهای محلی
آنچه در سرفصلهای مذکور مشهود است عدم پرداختن به تاریخ خواندن می باشد.
در دوره آکادمی علوم سه سرفصل اول به صورت مستقیم به تاریخ خواندن می پرداخت ولی در مدرسه هیچ سرفصلی برای تاریخ خواندن در نظر گرفته نشده است.
امتیاز سرفصل های مدرسه کاربردی بودن آنهاست. مثلا برگزاری دوره به صورت کارگاهی و نشان دادن طرح های موفق خواندن و همچنین آموزش طراحی استراتژی هایی برای توسعه کتابخوانی را می توان مثال زد.
با توجه به طراحی طرح مدرسه برای قشر خاصی (همچنان که در مصاحبه دکتر محبوب نیز آمد) سرفصلهایی همچون خدمات مشاوره خوانندگان و ترویج خواندن در فضای مجازی برای این گروه هدف (کتابداران کتابخانه های عمومی کشور) در نظر گرفته شده است.
در واقع طرح مدرسه کاربردی تر (برای تاثیر گذاری بیتشر در جامعه و گروه هدف مخاطب) و وسیع تر از طرح آکادمی علوم (محتملا یک دوره دانشگاهی صرفا برای آشنایی با مبحث خواندن است) می باشد.
این یک نظر آزمایشی است.