مدرسه تابستانی و راهکارهای علمی و کاربردیِ ترغیب جامعه به مطالعه
دکتر رحمت اله فتاحی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتگو با روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور پیرامون ضرورت برگزاری برنامه‌هایی همچون مدرسه تابستانی خواندن در راستای نهادینه‌سازی فرهنگ مطالعه، اظهار داشت: اگر به آنچه در جامعه ایران در گذر است بیندیشیم درخواهیم یافت که جامعه ما با گستره‌ای از انواع چالش‌ها و بحران‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مانند آنها روبروست. در این شرایط، هرگونه تلاش و برنامه‌ای که هدف آن آگاه‌سازی افراد و رشد فکری آنها باشد، به گونه‌ای که بتوانند خوب فکر کرده، مسائل را حل نمایند، بسیار ارزشمند خواهد بود. آشکار است که مطالعه یکی از مهمترین راه‌های رسیدن به رشد فکری و در نتیجه، پیشگیری از بروز بحران‌ها و نهایتا اصلاح امور است.
وی ادامه داد: اکنون این حقیقت تعمیمی همگانی یافته که بین خواندن و
استفاده از دانش و توسعه جامعه رابطه مستقیم و تنگاتنگ وجود دارد.
بنابراین، کتابخانه‌ها باید مروج خواندن باشند و رسالت خود را در راستای
کمک به جامعه برای رسیدن به سعادت محقق سازند. در این راستا، برنامه مدرسه
تابستانی خواندن توانست به شکل علمی و کاربردی راه‌های ترغیب جامعه به
مطالعه را به کتابداران بیاموزاند تا آنها نیز افراد جامعه را با استفاده
از شیوه‌های درست و مناسب به خواندن ترغیب کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در اشاره به الزامات و ویژگی‌هایی که
کتابدار را به یک مروج خواندن بدل می‌کند، تصریح کرد: در درجه نخست، خود
کتابدار باید اهل مطالعه و عاشق کتاب باشد. اگر این دو ویژگی وجود داشته
باشد، در آن صورت او می‌داند که چه آثاری، با چه کیفیتی، در چه زمینه‌هایی،
از چه نویسندگان و ناشرانی منتشر شده است. ویژگی کتابشناس بودن و عشق به
فرهنگ و دانش می‌تواند نیروی عظیمی در کتابدار ایجاد کند که او کار ترویج
خواندن را جزو وظایف ذاتی خود بداند. در درجه دوم، ویژگی نیک اندیشی و دوست
داشتن مردم یک اصل مهم در موفقیت کار کتابدار در راستای ترویج خواندن
است. در درجه سوم، مهارت تعامل درست با مخاطب، یعنی افراد جامعه، باید جزئی
از ویژگی‌های یک کتابدار باشد زیرا در این صورت است که او می‌تواند دریابد
که مخاطبانش چه کسانی هستند، چگونه می اندیشند، و چه نیازی دارند. در این
راستا، تداوم تعامل یک ضرورت است تا از آن طریق شناخت بیشتری نسبت به فرد و
رفتار خواندن وی به دست آورد؛ چراکه خواندن در بیشتر حالات، مقطعی نیست.
دکتر فتاحی که در نخستین مدرسه تابستانی خواندن تدریس واحد درسی "نظریه‌های
ترویج خواندن" را بر عهده داشت، در خصوص ضرورت گنجاندن این واحد درسی در
مدرسه تابستانی خواندن بیان کرد: آشکار است که آشنایی با نظریه‌ها برای هر
فردی که می‌خواهد کارش درست و علمی باشد ضروری است؛ زیرا نظریه‌ها حاصل
سال‌ها اندیشه و تلاش خبرگان و دانشمندان است. نظریه‌ها در واقع چارچوب و
زیربنای اندیشه و عمل را شکل می‌دهند و از بیراهه رفتن و بازآزمودن و
بازخطا کردن جلوگیری می‌کند. بر این اساس، ترویج خواندن باید مبتنی بر اصول
و روش‌های علمی باشد و این نظریه‌ها هستند که می‌توانند به کتابدار مروج
خواندن چارچوب و مسیر درست و موفقیت‌آمیز را نشان دهند.
وی در ارزیابی شرکت‌کنندگان این دوره آموزشی گفت: من بسیار شادمان هستم که
بیشتر کتابداران شرکت کننده در این دوره آموزشی خیلی با انگیزه، با تجربه و
علاقمند به اشتراک دانش خود بودند. هرچند که با داشتن تنها یک کلاس
نمی‌توان ارزیابی دقیق و کاملی داشت، اما بر این باورم که ذهنیت کلی حاکم
بر شرکت‌کنندگان مثبت و هدفمند بود.
عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد علاقمندی به یادگیری، علاقمندی به
اشتراک تجربه و دانش در میان شرکت‌کنندگان و همچنین استفاده از مدرسان
متفاوت برای تدریس موضوع‌های تخصصی را از نقاط قوت این دوره دانست و گفت:
گرفتن بازخورد از شرکت‌کنندگان درباره کیفیت و گستره موضوعی دوره، مشارکت
آنها در معرفی موضوع‌های مورد نیاز در ارتباط با ترویج خواندن و نیز تدوین
شرح درس‌ها می‌تواند موجب ارتقای دوره و افزایش اثربخشی آن شود.
دکتر فتاحی که در آیین افتتاحیه نخستین
دوره مدرسه تابستانی خواندن نیز حضور داشت، در خصوص نمایش پویانمایی
"کتاب‌های پرنده آقای موریس لس مور" و ارائه گزارشی از آن توسط دبیرکل نهاد
گفت: اینکه آقای دبیرکل به موضوع خواندن و حتی جنبه‌های هنری آن علاقمند و
آگاه هستند یک نقطه قوت به شمار می‌آید. کتابدران می‌توانند احساس کنند که
مسئولان نهاد افرادی علاقمند و آگاه هستند و در زمان لازم می‌توانند مشوق
فعالیت‌های کتابداران باشند. پیشنهاد می‌کنم نظیر این حرکت توسط خود
کتابداران از شهرهای مختلف هم اجرا شود تا تنوع بهتری در دوره ایجاد شود و
کتابداران احساس کنند در این حرکت مشارکت دارند.
گفتنی است، «مدرسه تابستانی خواندن» یکی از برنامه‌های «طرح ملی خواندن»
است که به همت معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد
کتابخانه‌های عمومی کشور و با هدف استعداد‌یابی و فراهم کردن زمینه شکوفایی
مروجان خواندن در دو دوره و از تاریخ 15 تا 25 شهریور در مشهد مقدس برگزار
شد.
منبع: iranpl.ir
