پرورش مروجان خواندن از عوامل مؤثر در موفقیت مأموریت نهاد کتابخانه‌ها
نهضت قریشی‌نژاد، یکی از اساتید نخستین دوره
مدرسه تابستانی خواندن، در گفتگو با روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی
کشور در خصوص تأثیر فراگیری مهارت‌های ترویج خواندن بر فعالیت‌های
کتابداران بیان کرد: آنچه مسلم است "دانایی" در هر کاری چراغ راهنما است.
آشنایی کتابداران با مهارت‌های ترویج، روی نگرش آنان نسبت به وظایفشان به
عنوان کتابدار تأثیر می‌گذارد و این نگرش آنان را از یک کارمند اداری
نگهبان قفسه‌های کتاب بیرون می‌آورد و در جذب افراد به ویژه کودکان و
نوجوانان به کتابخانه توانمند می‌سازد. آنان ایجاد یک محیط پر شور و شوق
برای کودکان را می‌آموزند و کتابخانه‌ها از حالت امانت دهندگان کتاب به
دوستداران کتاب تبدیل می‌شوند
وی ادامه داد: برای ترویج خواندن در جامعه باید کتابداران علاقمند و پرشور
در کتابخانه‌ها به کار گرفته شوند. قفسه‌های کتاب و کتابدار اداری فقط
منبعی هستند برای افراد علاقمند که برحسب نیازشان مراجعه می‌کنند؛ اما
کتابدار علاقمند، منطقه‌ای را که کتابخانه در آن قرار دارد شناسایی و برای
جذب اقشار مختلف برنامه‌ریزی می‌کند. این کار را با برنامه‌های متنوعی که
آنان را به کتابخوانی علاقمند کند، انجام می‌دهد نه با کارت عضویت رایگان.قریشی‌نژاد تصریح کرد: به نظر اینجانب، بالا بردن توان مهارت خواندن افراد،
گزینش کتابدارانی که خودشان علاقمند به کتاب باشند و آموزش مداوم آنها
کلید موفقیت نهاد کتابخانه‌ها در ترویج خواندن بین افراد جامعه خواهد بود.
وی در خصوص چگونگی ایجاد عادت به مطالعه در کودکان اظهار داشت: اگر از زمان
تولد برای نوزاد کتاب خوانده شود و الگوهای مناسب کتاب خواندن را پیش رو
داشته باشد؛ مادر و پدر کتاب بخوانند یا به آن علاقمندی نشان دهند؛ مدرسه و
نظام آموزشی وظیفه‌ی خود بداند که کودکان را به سوی کتابخوانی سوق دهد؛
کتابخانه‌ها محل امن و شادی بخشی باشند که کودک هر وقت حوصله‌اش سر رفت به
آنجا پناه ببرد. آن وقت کتابخوانی در وجود کودک نهادینه می‌شود؛ به یک نیاز
روزانه تبدیل می‌شود و می‌توان گفت که تبدیل به عادت پایداری می‌شود.
قریشی‌نژاد پیرامون ظرفیت جوامع کوچک محلی در ترویج کتابخوانی بیان کرد:
زنان شوق فراوان برای یادگیری دارند. شتاب پیشرفت‌های علمی و سرعت و
تغییرات زندگی، مشکلات زیادی برای عامه‌ی مردم به وجود آورده است. در عصر
انفجار اطلاعات فاصله‌ی بین پدر و مادرها و فرزندان عمیق شده و این امر
باعث شده مردم احساس نیاز به دانستن کنند. اگر نیازهای آنان شناخته شود
(تجربه‌ی من نشان می‌دهد این نیاز بیشتر "رفتار با کودک" ، "مهارت‌های
کودکی" و "ارزش‌های زندگی" است) و ترویج کتابخوانی متناسب با نیازهای
آنها، نه به صورت رسمی و آکادمیک بلکه به صورت ملموس و مرتبط با تجارب
زندگی روزمره‌ی آنها شروع شود، پتانسل بالایی برای کتابخوان شدن مردم وجود
دارد.
وی در معرفی بهترین طرح‌های اجرا شده در حوزه ترویج خواندن گفت: بهترین طرح
اجرا شده که تقریبا همه‌گیر بوده، طرح "با من بخوان" مؤسسه‌ی پژوهشی تاریخ
ادبیات کودکان بوده که در سال گذشته از طرح‌های برگزیده‌ی وزارت فرهنگ و
ارشاد اسلامی در جشنواره‌ی ترویج کتاب بوده است. "خانه‌ی کتابدار" تهران از
طرف شورای کتاب کودک نیز کار ترویج کتاب انجام می‌دهد و از برگزیدگان
چشنواره‌ی ترویج کتاب سال گذشته بود.
قریشی‌نژاد ادامه داد: انجمن ما "انجمن دوستداران ادبیات کودک و نوجوان
اصفهان ـ خرد سپاهان" با طرح‌های "آموزش مروجان کتابخوانی برای انجمن‌های
خیریه، "کلاس‌های تربیت مربی کتابخوانی و کلاس‌های رفتار با کودک و زندگی
بهتر" برای مادران؛ "دعوت از مادران در محله‌های مختلف" و توضیح اهمیت
کتابخوانی و تأثیر آن در پیشرفت درسی و زندگی آینده‌ی کودکان، نتایج بسیار
ارزنده داشته است. این انجمن نیز سال گذشته یکی از پنج برگزیده‌ی جشنواره‌ی
ترویج کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است.
مؤسس انجمن دوستداران ادبیات کودک و نوجوان اصفهان، به کارگیری سه راهبرد
را کلید موفقیت مأموریت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور دانست؛ نخست، استفاده
از کارشناسان کتاب در انتخاب کتاب‌های جدید؛ وی کارشناسان کتاب را افرادی
دانست که حداقل یک‌بار در ماه به بررسی تازه‌های کتاب می‌پردازند؛
قریشی‌نژاد همکاری با سازمان‌هایی همچون شورای کتاب کودک، کانون پرورش فکری
و... را در انتخاب کتاب برای کتابخانه‌ها مفید و مؤثر دانست.
وی ضمن ابراز رضایت از اکثریت شرکت کنندگان در مدرسه تابستانی خواندن،
پرورش مروجان خواندن را، دومین عامل تأثیرگذار در موفقیت مأموریت نهاد
کتابخانه‌های عمومی کشور عنوان کرد و گفت: باید بر روی افرادی سرمایه‌گذاری
شود که خود عشق به کار در این عرصه داشته باشند؛ چراکه، ذات نایافته از
هستی بخش/ کی تواند که شود هستی بخش!
کمک گرفتن از نیروی‌های مردمی و استفاده از ظرفیت آنان برای انجام و گسترش
فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه‌ها، به عنوان سومین عامل مؤثر در به انجام
رساندن موفقیت‌آمیز مأموریت نهاد کتابخانه‌ها ذکر شد.
برگزاری دوره‌های آموزشی بلند مدت، در نظر گرفتن زمان بیشتر برای کلاس‌هایی
که با رویکرد عملی برپا می‌شود و نظارت بر فعالیت کتابداران شرکت کننده در
مدرسه در کتابخانه محل خدمت خود از نکاتی بود که یکی از اساتید نخستین
دوره مدرسه تابستانی خواندن، ضرورت توجه به آن را یادآور شد.
گفتنی است، «مدرسه تابستانی خواندن» یکی از برنامه‌های «طرح ملی خواندن»
است که به همت معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد
کتابخانه‌های عمومی کشور و با هدف استعداد‌یابی و فراهم کردن زمینه شکوفایی
مروجان خواندن در دو دوره و از تاریخ 15 تا 25 شهریور در مشهد مقدس برگزار
شد.
منبع: iranpl.ir
